هرگاه صحبت از ادبیات آلمان می شود چند نام بلافاصله به ذهن متبادر میشود. گوته، نیچه، کافکا، برشت، هایدگر. معروف است که میگویند نویسنده های آلمانی داستانسرایی نمیکنند بلکه فلسه را به بهترین شکل داستان میآفرینند. وقتی با ادبیات آلمانی آشنا شویم میتوانیم به راحتی این جمله را بپذیریم.
ادبیات آلمان تنها مختص به کشور آلمان نیست. تمامی آثاری که به زبان آلمانی نگارش شدهاند در حوزه ادبیات آلمان میگنجد. آثار کشورهایی چون اتریش، بلژیک، سوییس و تمام آلمانی زبانهای پراکنده در جهان. تا کنون چهارده بار نویسندگان آلمانی زبان جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کردهاند. مانند پیتر هاندکه از بهترین نویسنده های آلمانی برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 2019 ، نمایشنامه نویسی اتریشی است.
تاریخ سیاسی_اجتماعی آلمان بسیار دست خوش فراز و نشیبهای فراوان بوده که در پژوهشهای دقیقی میتوان این اوج و فرودها را ادبیات آن جست. دورهی باروک بعد از دوران کلاسیک اروپا، تحولاتی در مجسمهسازی، نقاشی و معماری و ادبیات داشت که آمیزهای از انگارههای باستانی و خردگرایی همراه با جنبههایی از معنویت بود، دورهای شکوهمند و پربار در عرصه ادبیات آلمان میتوان از آن یاد کرد. بعد از آن اواخر قرن هفده نوابغی ظهور کردند که عصر روشنگری را موجب شدند. از جمله هردر و بعدها گوته.
هردر از متفکرین و فیلسوفان آلمانی است که او را آغازگر ادبیات مدرن میدانند. او که شاعر و منتقد ادبیست در عصر روشنگری قرن هیجدهم در عرصه تاریخ و زبان و فرهنگ، نظریهپردازی تاثیرگذار بوده است. همچنین تاثیرات عمیقی بر گوته جوان برجای گذاشت.
بعد از عصر روشنگری ادبیات آلمان تحت تاثیر سلطه نازی دستخوش ممیزیهای بسیاری شد و آسیبهای جدی به هنر در تمامی حوزههای آن وارد آمد. ولی پس از آن دوران تاریک نویسنده های آلمانی در صدد اعتراض و انتقاد و رد تفکرات فاشیستی برآمدند و ادبیات آلمان مجدد حیات پربار خود را از سرگرفت.
در ادامه با برخی از نویسندگان آلمان و متفکرین ادبیات آلمانی آشنا میشوید.
با ما همراه باشید😊
یوهان ولفگانگ فون گوته در خانوادهای سرشناس و ثروتمندی به دنیا آمد. 83 سال عمر کرد و در این طول عمر خود آثاری بی نظیر و تاثیرگذاری بجای گذاشت که معرف ادبیات آلمان در تمام دورهها شد.
گوته از آن دسته از نویسنده های آلمانی است که زندگی پرماجرا و پرباری داشت. به خاطر علاقه پدر به حقوق، ابتدا شروع تحصیل حقوق کرد اما مدتی نگذشت که به شعر علاقهمند شد. سپس به مدت ده سال سمت حکومتی گرفت و در وایمار شهر فرهنگی در مرکز آلمان سکنی گزید. بعد از آن مدتی به ایتالیا رفت و در رشته هنر و مجسمهسازی ادامه تحصیل داد. در تمام این سالها در حال نوشتن بود و به نوعی گوته را از بنیان گذاران ادبیات مدرن آلمان میخوانند.
در سن بیست و پنج سالگی مشهورترین رمان خود با نام رنج های ورتر جوان را نوشت که به دلیل تناقضات با آموزههای دینی ممنوع شد که همین امر به شهرت آن افزود و به زبانهای مختلفی ترجمه شد. این رمان چنان تاثیرگذار بود که برخی مردان بعد از خواندن آن خودکشی میکردند. هم اینکه ناپلئون اظهار داشت که رمان ورتر... را بالغ بر پنج بار خوانده است.
گوته در جوانی علاقه بسیار به هنر و ادب شرق به ویژه اشعار حافظ پیدا کرد. آثاری از جمله داستان و رمان، نمایشنامه و سفرنامههایی از او به فارسی ترجمه شده است. که در لینک زیر می توانید مجموعه آثار گوته از بهترین نویسنده های آلمانی در جهان را ببینید و براحتی بخرید.
یوهان کریستوف فریدریش فون شیلر از شاعران، متفکران، مورخان و نویسنده های آلمانی است که اشعار و نمایشنامههای او بسیار محبوب و تاثیرگذار در ادبیات آلمان بودهاند.
شیلر زندگی جالب و پر از چلنجی را پشتسر گذاشت. ابتدا به دستور شاه وقت به تحصیل حقوق پرداخت سپس تغییر رشته داد و در پزشکی ادامه تحصیل داد که همزمان با آن با آثار شکسپیر و دیگر نویسندگان آشنا شد و به فلسفه علاقهمند شد. در این دوران اولین شعر خود را منتشر کرد. و به دلیل سخت گیریهای فراوان نظامی اولین نمایشنامه خود را به طور ناشناس منتشر کرد که از استقبال و محبوبیت فراوانی برخوردار شد و بارها در صحنه تئاتر به اجرا درآمد. او برای دیدن اجرا مخفیانه عمل می کرد که جزای آن را هم میکشید. دو هفته زندانی نظام مجازات سنگینی برای شیفتهای چون او کافی نبود. بنابراین بارها این خطر را میکرد که بدون اجازه و گرفتن مرخصی به دیدن اجراهای نمایشنامههای خود برود. نهایتا او به همراه دوست موسیقیدانش از پادگان فرار کرد و به فرانکفورت رفت اما چون در مضیقه مالی بسر میبرد و دست از نوشتن برنمیداشت در هیچ شهری آرام نمیگرفت تا اینکه به وایمار رفت و آنجا در کنار گوته کمی آرام و قرار گرفت. در دانشگاه مشغول تدریس شد و ازدواج کرد اما سرانجام دچار بیماریای شد که جان او را گرفت.
شیلر از میان ادبیت آلمان ، در این زندگی پراز فراز و نشیب میراث گرانبهایی از خود به جا گذاشت که نظیرش را کمتر میتوان مثال زد.
اشعار شیلر بود که اولین بار به عنوان نمونهای از ادبیات آلمانی در ایران به فارسی ترجمه شد. کتاب دسیسه و عشق یا خدعه و عشق را یوسف اعتصام الملک همزمان دوران مشروطیت از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرد.
برای آشنایی و خرید آثار شیلر از بهترین نویسنده های آلمانی وارد لینک زیر شوید.
فریدریش ویلهلم نیچه نابغهای تکرار نشدنی بود که در سن بیست و چهارسالگی استاد دانشگاه شد و در سن چهل و چهار سالگی به علت انواع بیماریها توان ذهنیاش را از دست داد و نهایتا د سن پنجاه و شش سالگی درگذشت. او در این مدت بسیار کم میراثی شگرف ازخود بجا گذاشت.
کمتر کسی هست که نیچه را نشناسد، درواقع ادبیات آلمان و تاریخ فلسفه بدون نام بردن از نیچه ممکن نیست. از او به عنوان فیلسوف، شاعر، منتقد فرهنگی و اجتماعی، آهنگساز و زبانشناس یاد میکنند. تفکرات وی تاثیر عمیقی بر فلسفه غرب گذاشته است.
نیچه در جوانی تحت تاثیر شاعران بینام و نشان میشد و بعدها افکارش تحت تاثیر شوپنهاور و واگنر قرار گرفت. همچنین در طی مطالعات یونان و روم باستان با تاریخ ایران آشنا شد تا آنجا که زرتشت نام پیامبر ایرانی را برای عنوان کتاب خودش برگزید. او به حافظ هم ارادت خاصی داشت. برای آشنایی با کتابهای نیچه کافیست وارد لینک زیر شوید.
ادامه ی مطلب را در بخش دوم. ادبیات آلمان و سوم بخوانید.
کدام یک از آثار ادبیات آلمان را خواندید و دوست داشتید؟
نظراتتان را با ما در میان بگذارید.